Stappenplan campagne Ringpark De Knoop 2005
BUITEN GEWONE BUURT 2004: kandidatendossier
Algemene info
Wijk (district): Borgerhout
Stad: Antwerpen
Provincie: Antwerpen
Wie is de indiener van het project?
Naam organisatie: BorgerhouDt van Mensen
Vertegenwoordigd door: Wouter Van Besien (vrijwillige medewerker BorgerhouDt van Mensen)
Turnhoutsebaan 146 bus 3, 2140 Borgerhout, 0473 / 87 00 91, wouter.vanbesien@sd.antwerpen.be
Stel uw buurt aan ons voor
Kan u op beknopte en duidelijke wijze uw buurt aan ons voorstellen?
Borgerhout was vroeger een zelfstandige gemeente maar is in de jaren 80 gefusioneerd met de stad Antwerpen.
Sinds 2000 heeft Antwerpen een binnengemeentelijke decentralisatie doorgevoerd. De vroegere gemeenten (nu: districten) hebben beperkte bevoegdheden en rechtstreeks verkozen raden gekregen. Borgerhout heeft nu dus een districtsraad, die op haar beurt een districtscollege heeft aangesteld.
Borgerhout is grootstedelijk van karakter en sluit geografisch aan bij Antwerpen-Noord en Deurne-Noord.
Borgerhout wordt in twee gesneden door de ring rond Antwerpen. De twee delen (intra-muros en extra-muros) hebben omwille van die barrière ieder een eigen ontwikkeling gekend.
Borgerhout heeft 40.000 inwoners, waarvan ongeveer 25.000 intra-muros.
De bevolking is multicultureel samengesteld, met voornamelijk – naast Belgen – Marokkanen.
Cijfers van intra-muros: 22% niet-Belgen, waarvan ongeveer 60% Marokkanen. Ten gevolge van naturalisaties zijn ook de Belgen in Borgerhout een kleurrijke bende.
Borgerhout heeft ook een zeer jonge bevolking. Intra-muros is meer dan 37% tussen 0 en 24 jaar. Dat moet zowat het hoogste cijfer in Vlaanderen zijn.
Borgerhout heeft nog een record – zij het minder aangenaam. Bij berekeningen van beschikbare open ruimte en groen blijkt dat Borgerhout de dichtstbebouwde ‘gemeente’ van Vlaanderen is.
De combinatie van veel kinderen en jongeren en weinig open ruimte (en zeer weinig kwalitatieve openbare ruimte in het algemeen) is wel bijzonder problematisch. Ook voor de andere bewoners van Borgerhout is het (open) ruimtegebrek en het gebrek aan kwaliteitsvolle openbare ruimte een niet te onderschatten factor van onbehagen en een vermindering van levenskwaliteit.
Borgerhout kent ook een concentratie van enkele sociale problemen. Het multiculturele karakter brengt soms samenlevingsproblemen mee. De werkloosheid ligt er met 11% behoorlijk hoog, voornamelijk bij migranten en jongeren.
Op vlak van aanwezigheid van openbaar vervoer, scholen, winkels, voorzieningen, zijn er geen echt grote problemen. Ook het buurt- en opbouwwerk heeft verschillende geprofessionaliseerde werkingen in Borgerhout. (In vroegere tijden gaven zij trouwens ook ondersteuning aan BorgerhouDt van Mensen.)
Werden er de afgelopen drie jaar initiatieven genomen om de leefkwaliteit van uw buurt te verbeteren?
Vanuit privé-initiatief zijn er verschillende initiatieven naar boven gekomen, met als grootste en meest zichtbare ‘De Roma’. De Roma heeft in samenwerking met buurtbewoners een oude cinema terug glans gegeven en zet nu een hele brede culturele programmatie op touw, gericht naar de buurt maar ook naar mensen van daarbuiten die op een toffe manier met de buurt vertrouwd raken.
De stedelijke overheid heeft in Borgerhout het EcoHuis Antwerpen (EHA!) geopend. Dat is een ecologisch verbouwd oud bedrijfsgebouw dat nu een mix heeft van permanente en tijdelijke tentoonstellingen over milieu. Door de combinatie met een Ecocafé en met buurtgerichte activiteiten heeft de inplanting ook positief effect op de buurt.
In 2000 was er de eerste rechtstreekse verkiezing van de districtsraad. Dit heeft tot gevolg dat de politiek zich dichter bij de inwoners van Borgerhout geplaatst heeft, wat ook als bedoeling had om beter de leefkwaliteit van de buurt te kunnen garanderen.
Zijn er voor de nabije toekomst nog andere projecten gepland?
Het stadsbestuur heeft plannen voor een ingrijpende ruimtelijke ingreep aan de Turnhoutsepoort. Men zou een concrete invulling willen geven aan het idee ‘poreuze stad’, waarbij op een creatieve manier omgegaan wordt met de inplanting van bouwblokken. De timing is nog onduidelijk.
Het districtsbestuur heeft beslist om stedelijk wijkoverleg te zullen organiseren in enkele wijken van Borgerhout, om de betrokkenheid en inspraak van de inwoners te verhogen.
Stel uw project aan ons voor
Beschrijf hier uw project in één alinea.
BorgerhouDt van Mensen mobiliseert heel Borgerhout voor een overkapping van de Antwerpse ring in hun district. BorgerhouDt van Mensen wil die hinderlijke, anti-stedelijke, onveilige en vervuilde restruimte omgevormd zien tot een plaats van ontmoeting, recreatie, exploratie en doorgang voor zachte mobiliteitsvormen. BorgerhouDt van Mensen probeert zowel bewoners als organisaties als politici hiervoor warm te krijgen.
Geef een bondige beschrijving van het project dat u wil realiseren. Maak duidelijk waarom de Koning Boudewijnstichting juist dit project moet ondersteunen!
In de analyse van de situatie in Borgerhout komen drie zaken sterk naar voor:
- het gebrek aan open ruimte en kwaliteitsvolle openbare ruimte
- de ring als ruimtelijke barrière
- sociale verbrokkeling, omwille van de multiculturele en grootstedelijke context
Wij denken dat een mobilisatie van Borgerhout rond het idee van een ringpark hierin een positieve rol kan spelen. Op lange termijn leidt het hopelijk tot de creatie van open ruimte voor Borgerhout en Deurne Noord en werkt het de barrière tussen de stadsdelen weg.
Op korte termijn kan het de verschillende bevolkingsgroepen en de civiele maatschappij in Borgerhout een gezamenlijke droom bezorgen.
BorgerhouDt van Mensen heeft ook als bedoeling om het geloof van de inwoners van Borgerhout in de eigen inbreng en verantwoordelijkheid in het politiek-maatschappelijke debat te vergroten.
Concreet volgt de mobilisatie drie lijnen:
- de ruime verspreiding van het idee en de onderliggende argumentatie. Daarvoor is er een uitgebreide startnota gemaakt, is er een info-en discussieavond geweest, waren er ruime perscontacten, was er een show-avond gecombineerd met politiek debat hierover, is er een brochure die we aan het verspreiden zijn, willen we nog werken aan aanwezigheid in het straatbeeld, een website, een meer inhoudelijke publicatie, ...
- het idee inhoudelijk versterken: Hiervoor zullen we een colloquium organiseren waarvan we de resultaten willen verwerken in die inhoudelijke publicatie.
- samenwerkingsverbanden smeden: heel het verenigingsleven in Borgerhout en de andere maatschappelijke actoren moeten mee. We nodigen ze alvast uit om in conclaaf te gaan om over het ringpark te debatteren. Ook werken we samen met de lokale politiek (het districtscollege) die het idee van het ringpark steunt.
Geef de drie belangrijkste sterke punten van uw project.
- De mobilisatie speelt inhoudelijk in op waar Borgerhout nood aan heeft.
- Het leeft in Borgerhout. Ons idee is zeer goed ontvangen. Het heeft dus potentialiteit om inderdaad een gezamenlijke droom te worden
- De mobilisatie is begonnen, de samenwerkingsverbanden hebben al deels vorm gekregen. Zonder een financiële injectie kunnen we dit niet verder uitbouwen, en zou het project op een heel ongelukkig moment moeten stopgezet worden.
Door wie is dit project naar voor geschoven? Wie is de trekker van het project?
BorgerhouDt van Mensen is er in januari 2004 mee van start gegaan.
BorgerhouDt van Mensen is een burgerbeweging die mogelijkheden wil bieden aan iedereen die in Borgerhout iets op getouw willen zetten. Ze vertrekt daarvoor van zeven basisprincipes: erkenning van de verscheidenheid in het district, respect voor de eigenheid van de ander, problemen oplossen via contructieve dialoog, bewoners en beleid zijn samen verantwoordelijk, democratie, politiek staat dicht bij alle bewoners en solidariteit.
BorgerhouDt van Mensen ontwikkelt haar activiteiten binnen de vzw ‘Borgerhout Beter Bekeken’.
In welk stadium zit het project?
- bewoners zijn reeds als partner in het partnerschap betrokken
- lokale overheden zijn reeds als partner in het partnerschap betrokken
- we hebben reeds een goed zicht op de vereiste middelen
Ondersteunt de Koning Boudewijnstichting reeds andere projecten in uw buurt? Werd uw buurt reeds erkend als Buiten Gewone Buurt door de Koning Boudewijnstichting?
Bij ons weten werd De Roma vorig jaar ondersteund in het kader van Buitengewone Buurt.
De Koning Bouwdewijnstichting steunde vroeger al twee keer het initatief ‘Borgerhout Showt’ van BorgerhouDt van Mensen.
Geef hierna de timing en fasering weer van het project.
|
START |
WAT? |
WANNEER? |
|
|
Het lanceren van de visietekst ‘Herwonnen stad’ als inhoudelijke aanzet voor overkapping ring. |
Januari 2004 |
|
VERLOOP |
|
|
|
Reeds gebeurd of nog dit jaar te doen
Voorzien voor 2005 (periode van ondersteuning door Koning Boudewijn Stichting)
|
Contacteren politieke verantwoordelijken (district – stad – Vlaanderen)
Ruchtbaarheid in de pers
Bezoeken en bespreken met bewonersgroepen en jeugdraad
Uitgeven en verspreiden brochure
Conclaaf van Borgerhoutse organisaties
Presentatieavond studentenprojecten
Publiceren website
Aanwezig zijn in straatbeeld
Wetenschappelijke colloquium
Wandelingen in het ringgebied in Borgerhout
Buurtbarbecue op/aan de afrit Borgerhout van de Antwerpse ring
Uitbrengen inhoudelijke publicatie |
Januari – augustus 2004
Januari – mei 2004
Januari – mei 2004
September – december 2004
27 Oktober 2004
November 2004
Januari 2005
Maart 2005
April 2005
Mei 2005
Mei 2005
September 2005 |
|
EINDPUNT |
|
|
|
Na deze activiteiten inschatten hoever we staan en of/ hoe we er mee verder gaan. |
|
|
Over welke hulpmiddelen kan/moet u beschikken?
Met welke hulpmiddelen gaat u het project realiseren? Geef een voorlopige lijst van de middelen die u denkt nodig te hebben om uw project te realiseren. Verduidelijk hoe het geheel zal gefinancierd worden.
De mobilisatie/campagne is al een tijd bezig. Tot nu toe is die gefinancierd door verschillende bronnen:
- 1250 euro door het district Borgerhout
- 500 euro door de stad Antwerpen
- 3000 euro door BorgerhouDt van Mensen.
Het is duidelijk dat wij deze kosten niet verder kunnen dragen.
Daarom willen wij voor het tweede gedeelte van de campagne beroep doen op de Koning Boudewijnstichting.
Financiële middelen:
- Website: 1000 euro
- Straatbeeld (affiches – spandoeken): 1500 euro
- Colloquium: 1500 euro
- Publicatie: 1500 euro
Knowhow en personele middelen:
- Voor de website en voor het straatbeeld zoeken we vormgevers.
- Voor het colloquium zoeken we specialisten terzake.
- De wandeling willen we samen organiseren met Antwerpen Averechts.
Vergunningen en toelatingen:
- Voor het ophangen van spandoeken zal het district ons vergunningen moeten geven.
- Ook voor de barbecue aan de afrit Borgerhout (in mei afgesloten wegens de onderhoudswerken aan de ring) zullen we tijdig op zoek moeten gaan naar toelatingen.
Welk bedrag vraagt u aan de Koning Boudewijnstichting (tussen 2.500 en 6.000 euro):
5500 euro
Hoe ontdekte u deze projectoproep?
De KBS steunde eerder de twee shows van Borgerhout Showt. Sindsdien worden wij regelmatig op de hoogte gehouden van andere projectoproepen waaronder ook Buitengewone buurt. Bovendien surfen de medewerkers van BorgerhouDT van Mensen als eens op het Internet en dus ook naar de KBS website.
Met wie gaat u dit project samen realiseren?
Welke partners denkt u te contacteren of heeft u al gecontacteerd? Wat zal de taak zijn van elke partner in het partnerschap: inbreng kennis en deskundigheid, financiële middelen, terbeschikkingstelling van lokalen...?
BEWONERS (groep van niet georganiseerde bewoners, bewonersverenigingen, andere verenigingen, ...):
In oktober organiseren we een conclaaf van de Borgerhoutse organisaties. Daar bespreken we de mening van die organisaties over het ringpark en bekijken we samen of en op welke manier zij een rol willen spelen bij de verdere mobilisatie.
Worden uitgenodigd:
- jeugdverenigingen
- sportorganisaties
- socio-culturele en culturele organisaties
- zelforganisaties van migranten
- buurt- en bewonersgroepen
- seniorenverenigingen
- winkeliers
- milieuorganisties
- welzijnsinstellingen
- scholen
BEDRIJVEN (grote bedrijven, KMO’s, lokale handelaars al dan niet in de onmiddellijke omgeving van de buurt gelegen):
Met de winkeliersverenigingen van de Turnhoutsebaan en de Gitschotellei willen we afspraken maken over onze aanwezigheid in het straatbeeld.
LOKALE OVERHEID (het schepencollege, gemeentelijke- of stadsdiensten, OCMW-bestuur of –diensten):
Het districtscollege heeft haar steun toegezegd. Zij steunen op politiek niveau het ringpark, hebben reeds een subsidie gegeven en nodigen mee de Borgerhoutse vernigingen uit voor het conclaaf, waarvoor ook het districtshuis zal gebruikt worden. Verdere vormen van samenwerking kunnen nog besproken worden.
ANDERE:
We hebben gesprekken met Antwerpen Overmorgen, een Antwerpse denktank rond stedelijkheid, om mee het colloquium vorm te geven.
Eens het partnerschap tot stand gekomen, wie denkt u dat het partnerschap zal coördineren?
BorgerhouDt van Mensen.
Welke uitdagingen ziet u voor de komende zes maanden?
Beschrijf in max. tien lijnen voor welke uitdagingen het partnerschap en elke partner de komende zes maanden zal staan.
We moeten alert zijn dat BorgerhouDt van Mensen als organisatie dit op een goede manier kan blijven oppakken. BorgerhouDt van Mensen is een vrijwilligersorganisatie, en zal een tandje bijsteken om dit te realiseren. Het is ook in dat licht belangrijk dat de ploeg die er mee bezig is, zich niet te veel zorgen moet maken om de zoektocht naar geld. Daarom is de steun van de Koning Boudewijnstichting zeer belangrijk.
We merken heel wat enthousiasme bij Borgerhoutenaren en bij de civiele maatschappij in Borgerhout. Op het conclaaf kunnen we beter zicht krijgen op de engagementen van iedereen. We moeten immers hun sympathie omzetten in een concrete inzet om mee te gaan pleiten en ijveren voor een ringpark. Mensen die stap laten zetten is geen eenvoudige opdracht.
BorgerhouDt van Mensen probeert met het district tot een nieuw soort partnerschap te komen, één dat verder gaat dan ‘de civiele partner doet, de overheid betaalt’. Ook van het district zal het een inspanning vergen om in deze nieuwe vorm van samenwerking een goede rol te spelen.
We hopen op tussentijds resultaat, genre een vermelding in het Ruimtelijk structuurplan Antwerpen (dat nu in de maak is) of een vermelding in het beleidsplan van minister van openbare werken Peeters. Zonder perspectief is het altijd moeilijker om de vlam brandend te houden.
BIJLAGEN
Folder ‘Ringpark De Knoop’
Folder ‘BorgerhouDt van Mensen’
Enkele krantenartikels over Ringpark De Knoop
Verbintenis
De indieners van het project verbinden zich tot:
- Het project uit te voeren zoals in het aanvraagdossier opgegeven. Indien de uitvoering wijzigt de Koning Boudewijnstichting op de hoogte te brengen.
- De financiële steun enkel aan te wenden voor uitgaven die direct aan de uitvoering van dit project verbonden zijn.
- Bij alle promotie, publiciteit en in alle communicatie over dit project duidelijk de steun van de Koning Boudewijnstichting te vermelden.
- De Koning Boudewijnstichting op een open en spontane manier te informeren over het verloop, de vooruitgang en het resultaat van dit project.
- Aan de Koning Boudewijnstichting kopies van persartikels enz. te bezorgen.
- Deel te nemen aan een bijeenkomst die georganiseerd wordt voor alle geselecteerde projecten.
De Koning Boudewijnstichting verbindt er zich toe om bij de selectie van dit project en na ondertekening van de overeenkomst een voorschot over te maken, alsook bij afronding van het project het saldo uit te betalen, na het voorleggen van een kort werkingsverslag geïllustreerd met foto’s en aangevuld met persknipsels e.d.m. Voorschot en saldo zijn relatief tot het toegekende bedrag.
Naam, voornaam en functie van de indiener van het project :
Wouter Van Besien
Vrijwillige medewerker BorgerhouDt van Mensen
Datum en handtekening:
13/09/2004